ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟΠΕΜΠΤΟ)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 3

Αυτό που μένει στον ταξιδευτή ως γενικό συμπέρασμα, από τον κύκλο του ταξιδιού του στη Μεγάλη Ελλάδα, από γεοπολιτικής απόψεως, αλλά και από πλευράς των σχέσεων μεταξύ των πόλεών της, αντικατροπρίζεται από τα παρακάτω:

…… Οι ελληνικές πόλεις (της Μεγάλης Ελλάδος) είναι σαν φωλιές γλάρων, κολλημένες πάνω στα βράχια της ακτής και περιβάλλονται από μέρη που κατοικούν βάρβαροι που δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα μας και δε λατρεύουν τους θεούς μας. Θα έπρεπε να ενωθο΄ν και να βοηθούν η μία την άλλη, κι όμως, αντίθετα, είναι διαιρεμένες, μερικές φορές μάλιστα τις χωρίζει θανάσιμο μίσος. Σπαταλούν τις δυνάμεις τους σε συνεχείς μάχες και, όταν εμφανιστεί στο ορίζοντα ο αληθινός εχθρός, δεν υπάρχει κανένας που μπορεί να τον σταματήσει. Είναι ακριβώς ετούτη η φύση τους για διάσπαρτούς οικισμούς, για κοιν΄τητες προσπελάσιμες από πολλά διαφορετικά σημεία, που κάνει δύσκολη την συνέννοηση μεταξύ τους, ώστε να μην είναι εφικτή μια πραγματική συμμαχία. Ενώνονται όταν αναγκάζονται από κάποιον μεγάλο κίνδυνο που απειλεί την ύπαρξή τους, μόνον που όταν το κάνουν είναι συνήθως αργά. Είναι λυπηρό, γιατί όποτε οι Έλληνες της Σικελίας πολέμησαν ενωμένοι, πέτυχαν μεγάλες νίκες.(από το βιβλίο, Ο Τύραννος των Συρακουσσών του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, εκδόσεις Ψυχογιός ).
Η Ιστορία όμως καταγράφει, δεν μεροληπτεί και αποδίδει ‘’τα του Καίσαρος στον Καίσαρα’’. Και αυτή είναι που δεν θα πρέπει να σνομπάρουμε, αλλά να μελετάμε, όσο ο καθένας μπορεί, γιατί πολλά θα είναι τα διδάγματα από αυτήν.

Σχολιάζοντας, ο Διόνυσος ο Τύραννος των Συρακουσών, την ήττα των Αθηναίων, από τους Σπαρτιάτες και την λήξη του μεγάλου και καταστρεπτικού πολέμου μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πόλεων της Αρχαίας Ελλάδος, έλεγε :

… Οι Αθηναίοι είναι οι καλύτεροι, δίδαξαν στον κόσμο πώς να σκέφτεται και μόνο γι΄αυτό αξίζουν να ζήσουν, ό,τι εγκλήματα κι αν έκαναν…
Του απαντούσε ο Φίλιστος, ιστορικός, συμβουλάτοράς του και αγαπητός του φίλος :

….. Επομένως, εκείνο που μετράει μόνο είναι η υπεροχή του πνεύματος; Όχι η συμπεριφορά;
Απαντούσε ο Διόνυσος:

…..Η ερώτησή σου θα είχε νόημα αν υπήρχε ένας ανώτατος δικαστής που να κρίνει και να καταδικάζει, αν υπήρχε μια δύναμη που να προστατεύει τους αθώους και να τιμωρεί τους κακούς, τέτοιος δικαστής όμως δεν υπάρχει…..
Και του έλεγε ο Φίλιστος :

….Δικαστής υπάρχει. Η Ιστορία είναι ο δικαστής. Αυτή θυμάται πιο από τα ανθρώπινα πλάσματα έπραξε το καλό… η Ιστορία είναι η ίδια η ανθρωπότητα φιλτραρισμένη από την ευφυϊα ανθρώπων που έχουν το χάρισμα να καταλαβαίνουν…. η Ιστορία είναι η επιθυμία να ξεπεράσουμε τη μιζέρια μας ως άτομα, είναι το μοναδικό μνημείο που θα επιζήσει ύστερα από μας… η Ιστορία θα θυμάται αυτά που κάναμε και η ανάμνηση που θα μείνει από εμάς θα είναι η μοναδική αθανασία που μας επιτρέπεται….(από το βιβλίο, Ο Τύραννος των Συρακουσσών του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, εκδόσεις Ψυχογιός ).
Τώρα θα μου πείτε, το σοβαρεύω και από μια απλή περιήγηση φτάνω στα δύσκολα;

Αντίθετα, μέσα στον παγκόσμιο ιστό και χώρο που ζούμε, πιστεύω πως κανείς και βεβαίως εμείς, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε την Ιστορία μας, πόσο μάλλον που άλλοι την έχουν σε κοινή θέα την αναδεικνύουν και γιατί όχι, έχουν και εισόδημα. Είναι γνωστό σε όλους μας ότι η καθημερινότητα, το μπέρδεμα που υπάρχει με τα μέσα ενημέρωσης, το μπέρδεμα με τους Ταγούς αυτής της χώρας, πνευματικούς και πολιτικούς, ανδρωμένους σε ανώτατες σχολές που μεταλαμπαδεύουν άλλα νοήματα, δε λέω χρήσιμα μεν για την επιστήμη που καθένας σπουδάζει, αλλά που αφήνουν απ’ έξω την Ιστορία. Είναι γνωστή η ύπνωση του Έλληνα, χωρίς πολλές φορές να το επιδιώκει, μέσα στη καθημερινότητα και τις αγωνίες του. Ζητά, αυτή την αίσθηση έχω, από κάπου να κρατηθεί, να πιστέψει. Γι’ αυτό και ξαναθυμάται τόσο εύκολα την Σημαία και το μπλε χρώμα σε κάθε επιτυχία των νέων ινδαλμάτων του μπάσκετ και του Ποδοσφαίρου. Αλήθεια, σε λίγο έρχεται η επέτειος του μεγάλου ΟΧΙ, άλλης μιας πτυχής της αθάνατης Ελληνικής ψυχής. Θα βγουν σημαίες στις πλατείες, στα μπαλκόνια ;

Οι Ταγοί του κράτους, παρέθεσαν προχθές γεύματα και τιμές στην ομάδα μπάσκετ, με την κατάκτηση του τίτλου. Καλά όντως έκαναν, έτσι έπρεπε.

Αλήθεια, ποιες τιμές έγιναν, για τόσους και τόσους που σώζουν τα δάση, κάθε καλοκαίρι; Που ξεροστάλιασαν, αλλά και σ’ αυτούς που σκοτώθηκαν, στα ΄Ιμια; Πότε θα ψάξουν να βρούν έστω και έναν, απλό γεράκο που πολέμησε και ζει ακόμη, αν υπάρχει, στον τελευταίο μας πόλεμο και να τον τιμήσουν;

Αν σε ένα σύνολο, τα πρότυπα, εξαντλούνται μέσα από τις ομάδες της καθημερινότητος (όπως θεωρώ τις όποιες αθλητικές) και το συντεταγμένο κράτος δεν βρίσκει και άλλα πρότυπα, τότε η Ιστορία μας, πρέπει να αποτελέσει ιδιαίτερο αντικείμενο εκπαιδεύσεως, σε πολλά ανώτατα ιδρύματα, πόστα, θέσεις και οργανισμούς,

γιατί….

‘’ η Ιστορία θα θυμάται αυτά που κάναμε και η ανάμνηση που θα μείνει από εμάς θα είναι η μοναδική αθανασία που μας επιτρέπεται….’’

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟΤΕΤΑΡΤΟ)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 2

Άφησα τελευταίο έναν προβληματισμό που είχα μετά από την περιήγηση αυτή, στην Μεγάλη Ελλάδα. Με ότι προσφέρεται, από οργανομένα πρκτορεία, βλέπει κανένας, όλο το μεγαλείο της κλασσικής Ελλάδος, όπου και να γυρίσει και να σταθεί. Μένει, ή ίσως υπάρχει κίνδυνος να μείνει, με την εντύπωση, ότι όλα σταματούν, λίγο πριν από Βυζάντιο. Υπάρχει όμως και η Βυζαντινή Μεγάλη Ελλάδα, η συνέχεια της Κλασσικής, με κύριο εκπρόσωπό της τις Βυζαντινές εκκλησίες και τα μοναστήρια. Είναι αλήθεια πως η κατάστασή τους αλλά και η προσβασιμότητά τους, από φυσικής αλλά και ενημερωτικής πλευράς, για τον πολύ κόσμο, που παρέχεται σε πρώτη φάση από τα διάφορα γραφεία ταξειδίων, δεν είναι αυτή που δίνεται, για τα μνημεία της Κλασσικής Ελλάδος. Θα μπορούσε και πρέπει να είναι καλύτερη.

Θα ήθελα όμως να αφήσω εδώ στο ημερολόγιό μου, τις σκέψεις ένός Αδελφού Μοναχού, πρωτεργάτη που αγωνίζεται, εκεί στη Μεγάλη Ελλάδα, κόκος κι αυτός μέσα στην προσπάθεια και άλλων, να αναδείξει αυτήν την πτυχή, το κομμάτι της Βυζαντινής Μεγάλης Ελλάδος.


Η
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΣΗΜΕΡΑ


ΚΟΣΜΑ μοναχού
Ιερά Μονή οσίου Ιωάννου του Θεριστού.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ
S.M di SAN GIOVANNI THERISTIS
89040 BIVONGI (RC) – ITALIA
Tel 0039-964-734017


΄Ολοι μάθαμε στα σχολεία μας για τις αποικίες των αρχαίων προγόνων μας στη Νότιο Ιταλία και Σικελία. Ο πατέρας της τραγωδίας, ο Αισχύλος, άφησε την τελευταία του πνοή στην Γέλα της Σικελίας και ο πατέρας της ιστορίας, ο Ηρόδοτος, πέθανε στους Θουρίους, λίγο πιο κάτω από τον Τάραντα. Ο Πλάτων αργότερα, ‘’ότε ήμην νέος’’, όπως έγραψε στα γεράματά του, διάλεξε τις Συρακούσες, για να πραγματώσει τα πολιτικά του οράματα. Και σήμερα ακόμη σώζονται και θαυμάζονται οι αρχαίοι ναοί του Ακράγαντα και το θέατρο του Ταυρομενίου.

Ως νεοέλληνες όμως, διαπράξαμε ολέθριο σφάλμα που δεν ασχοληθήκαμε και με τον χριστιανικό ελληνισμό της περιοχής αυτής. Για 5 περίπου αιώνες η περιοχή που περιέχεται στα άτυπα όρια που οι ίδιοι οι Ιταλοί ονομάζουν Μεγάλη Ελλάδα, υπήγετο απ΄ ευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και ανέδειξε πλήθος Οσίων και Ομολογητών, αντέταξε δε σθεναρή άμυνα, στο βίαιο εκλατινισμό που κατά καιρούς είχε επιχειριθεί. Η περίπτωση των Οσίων Βαρθολομαίου και Λουκά, μετά το Σχίσμα, οι οποίοι διασώθηκαν θαυματουργικά από τις φλόγες που άναψαν οι Λατίνοι, τους οποίους οι Όσιοι, ήλεγχαν και στιλίτευαν, είναι μία από τις πολλές που μπορεί κανείς να αναφέρει.

Η βαθμιαία όμως αποξένωση της περιοχής από την Ορθόδοξη Ανατολή, η παρακμή του Βυζαντίου, η εκδίωξη των ορθοδόξων επισκόπων , ο επιτεινόμενος έλεγχος στον ορθόδοξο μοναχισμό και ο γενικότερος εκλατινισμός της περιοχής, έθαψαν έναν ολόκληρο πνευματικό πολιτισμό. Έτσι το 1480, ο πρώην αγιορείτης μοναχός Αθανάσιος Χαλκιόπουλος, στον Ιέρακα (GERASE), αντικατέστησε το ορθόδοξο τυπικό με το λατινικό. Στα 1572, στο κεφαλοχώρι των σημερινών ελληνόφωνων χωριών της Καλαβρίας, στο Γιαλό του ΒΟΥΑ (BOVA MARINA), έκανε το ίδιο ο αρμενοκύπριος επίσκοπος Ιούλιος Σταυριανός.

Όλα έδειχναν ότι η Μεγάλη Ελλάδα της εποχής του Βυζαντίου, δεν θα γινόταν γνωστή, στο ευρύτερο ξένο και ελληνικό κοινό, που τα τελευταία χρόνια πύκνωνε τις επισκέψεις του, στις ελληνόφωνές περιοχές της Καλαβρίας και της Απουλίας. Η εποχή αυτή θα αποτελούσε υπόθεση των αρχαιολόγων και των μουσείων.
Το φθινόπωρο όμως του 1994, ομάδα Μοναχών από το Άγιο Όρος, εγκαταστάθηκε στο ερειπωμένο μοναστήρι του Οσίου Ιωάννου του Θεριστού. Με έδρα την Μονή ιερομόναχος τελεί σποραδικά Λειτουγίες στις εκκλησίες του Ρήγιου, Καταντζάρο της Καλαβίας καθώς και στις Σικελικές πόλεις της Μεσσήνης και Κατάνης.
Πρόσφατα, το ελληνόφωνο χωριό του Γαλλιτσιανού, παρεχώρησε στην Μονή, τοποθεσία στην οποία ανεργέθηκε εκκλησία, ονομαζόμενη ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ , που ως μετόχι, θα υπάγεται στο Μοναστήρι του Θεριστού και μ’ αυτόν τον τρόπο, κατέστη κέντρο αναφοράς των Ορθοδόξων της Μεγάλης Ελλάδος.

Την Ιστορία πρέπει να την μελετούμε συνεχώς και σε βάθος. Λαοί χωρίς μνήμη είναι καταδικασμένοι να εξαφανισθούν μέσα στη σύγχρονη καταναλωτική και τηλεοπτική ισοπέδωση. Για να εξηγήσουμε το παρόν, πρέπει να σπουδάσουμε το παρελθόν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε αιχμάλωτοι του χρόνου. Η γνώση του παρελθόντος είναι αναγκαία αφετηρία, αλλά δεν αρκεί. Αν δεν επικονωνήσουμε με τον σύγχρονο άνθρωπο, τότε η παρουσία μας εδώ μοιάζει με αρχαιολογική παράδοση. Για μας ο τόπος της αρχαίας και Βυζαντινής Μεγάλης Ελλαδος, δεν είναι απλώς μια ανάμνηση, ένα απέραντο μουσείο, γιατί μουσείο είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου ένός πολιτισμού!

Η καθ΄όλα αξιέπαινη αρχαοελληνική σκέψη δεν έχει την εσχατολογική προοπτική του χριστιανισμού ο οποίος ξέρει να ‘’κινεί’’ την Ιστορία και να στρέφεται προς το μέλλον. Έτσι δίπλα στα αγιασμένα ερείπια των αείμνηστων προγόνων μας, αποθέσαμε ευλαβικά, σύγχρονες εικόνες που φιλοτέχνησαν οι αγιογράφοι μας. Το λιβάνι χαϊδεύει τους τοίχους και εισέρχεται μέσα στις σχισμές του, ο τόπος εμπνέει συνεχώς για νέες δημιουργίες, δεν είναι νεκροταφείο. Πρόκειται για ένα εξαίσιο, απέραντο και πλούσιο πεδίο της Ιστορίας, που επιφυλάσσει στον προσκυνητή – και όχι στον τουρίστα – ευχάριστες εκπλήξεις. Κοντά στις σπασμένες κολώνες αρχαίου ναού, ψηλαφούμε μια μισοσβησμένη τοιχογραφία. Όλα για μας είναι παλιά και όλα είναι καινούργια και επίκαιρα, αφού τα ζωογονεί το Πνεύμα της Εκκλησίας.

Στην πολύχρονη πνευματική του διαδρομή, ο Ελληνισμός μεγαλούργησε όταν ανοίχθηκε και διαλέχθηκε με άλλους λαούς και πολιτισμούς. Πρέπει πάντοτε να μην ξεχνάμε τον μεγάλο ρόλο που έπαιξαν οι αποικίες κατά την αρχαιότητα, αλλά και την οικουμενικότητα της ορθοδόξου Βυζαντινης Αυτοκρατορίας η οποία εφώτισε πλήθος εθνοτήτων. Πιστεύουμε ότι το οικουμενικό είναι αληθινό και το αληθινό είναι οικουμενικό.

Η Μεγάλη Ελλάδα, με το πλούσιο παρελθόν της, με την σύγχρονη ορθόδοξη παρουσία της, με τις δυνατότητες που παρέχει σήμερα η PAX EUROPA, μπορεί να αποτελέσει ένα ανοικτό και διαρκές βήμα απ΄όπου, χωρίς εθνικιστικές υστερίες και φανατισμούς, μπορούμε να μιλούμε και να συζητούμε συνεχώς, γιατί ΄΄ΚΑΘΕ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ΄΄
Με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο τα λόγια του. Εκεί πρέπει να τείνουν όλες οι προσπάθειες όλων, των ανωνύμων, οργανωμένων συλλόγων, ανθρώπων που έχουν την δυνατοτητα, μές από συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων, ακόμη και από το συντεταγμένο κράτος ή/και την Εκκλησία.

Με ευχαρίστηση ενημερωθήκαμε, ότι σε ορισμένες εκκλησίες της νοτίου Ιταλίας, επιτράπηκε η εφαρμογή του ελληνιού τυπικού στις λειτουργίες των Ορθόδοξων, έστω και με λατινικούς χαρακτήρες.

Όχι για τίποτε άλλο, (μακρυά από μας, τα μεγαλόσχημα και χωρίς ουσία συνθήματα που ξεφεύγουν από την ιστορική γνώση), αλλά για την Ελλάδα ρε ……….το!!